HỢP ĐỒNG NGOÀI GIỜ - CHƯƠNG 14 – NGƯỜI Ở LẠI

Sau chuỗi ngày nắng rót lửa xuống cánh đồng, mưa kéo đến như một cơn thở dài dài của bầu trời. Đất phồng lên, mềm và sẫm. Bờ mương vỡ ở khúc cua xóm, nước tràn qua ruộng, kéo theo rơm rạ và những chiếc lá chuối gió xé. Bà ngoại đau chân, nắn gối bảo ; An Nhiên khoác áo mưa mỏng, ôm cuốc, bước ngõ. Con đường bùn níu chân, mỗi bước rõ tiếng ướt sũng đế giày.

Ở bờ mương, làng đang ghì từng bao cát, dựng tạm những cọc tre chống dòng. Giữa đám ướt mưa , một dáng lưng rộng dễ nhận – áo thun bạc màu bết vai, nước mưa chạy thành vệt sẫm. Anh nhấc bao cát như nâng một bó rơm, động tác gọn và chắc. Khi An Nhiên đến gần, ngẩng lên. Nụ giản dị, như một lằn nắng mỏng rạch qua màn mưa.

Không cần giới thiệu, cần hỏi tên. Ở những nơi xong việc mới nghĩ đến chuyện gọi bằng gì, luôn hiểu đúng điều quan trọng. An Nhiên đặt cuốc xuống, đỡ lấy dây buộc, kéo bao cát chỗ còn hở. Mồ hôi và nước mưa lẫn , phân biệt là nặng nhọc, là thời tiết.

Mưa dần thưa. Dòng nước chịu ngoan, chảy lòng mương. Mọi tản , ai về nhà nấy. Chỉ còn ở , nhặt những mảnh nylon vụn, gom một góc, dằn đá lên cho khỏi bay. An Nhiên cạnh, chợt nhận : những sinh để dọn sạch những thứ khác bỏ qua – cần lời cảm ơn, chỉ vì chịu nổi cảnh vướng víu mắt.

Chiều muộn, xóm đốt rơm, khói mỏng bay ngang mặt ruộng. Bầy trâu về chuồng, lọng khói vắt qua sừng. An Nhiên ghé qua nhà bà Ba đầu xóm gửi ít rau, thì thấy cổng nhà bà ngoại. Trên tay là một rổ cá rô vớt, vảy loang ánh bạc.

Anh đặt rổ cá lên bậc thềm, gật đầu cho lời chào. Bà ngoại từ trong nhà bước , hiền: “Lại giúp tụi nhỏ ăn cơm ngon.” Anh xua tay, như xua một chuyện đáng , cột sợi dây dừa nơi cánh cổng tuột. Những cử động nhỏ, vặn, thừa cũng thiếu.

Từ hôm , An Nhiên bắt đầu thấy ở nhiều thời gian trong ngày. Rất sớm, khi sương còn trắng chân ruộng, ở đó, tay đặt lên cán cuốc, lưng cúi xuống đường mạ non. Trưa, nắng xối, tắm mương, tiếng nước đổ vai gõ nhịp đều đặn. Chiều, sửa hàng rào, đóng những cái đinh lỏng, vá mắt lưới rách mái hiên. Tối, đèn dầu bật lên ở căn nhà cuối xóm; mấy đứa nhỏ quây quanh bàn tre, cầm viên phấn những phép tính đơn giản lên tấm bảng đen mòn góc.

Không lời rao giảng, chỉ sự kiên nhẫn đến bình tĩnh. Lũ trẻ bài xong, đưa chuối, dặn về sớm, mai mưa thì mang áo mưa, mai nắng thì đội nón. Người thể dành cả đời để dạy những điều lớn lao mà quên mất rằng trẻ con cần học cách đội nón khi học tên các chòm .

An Nhiên bên hiên, thứ diễn như một thước phim màu đất. Cô bắt đầu chậm , theo nhịp của ruộng vườn. Bàn tay chai lên ở gốc ngón cái, bả vai cứng theo nét cuốc. Kỳ lạ , cơ thể đau mỏi giúp đầu óc dịu . Những câu hỏi từng xoáy trong đầu giờ như ngấm mạch đất, biến mất, nhưng thôi ồn.

Một chiều, mây thấp, gió đổi hướng. Từ ruộng về, cô thấy hiên nhà, đang vá chiếc lưới cũ. Mắt lưới rách ở nhiều chỗ, sợi nylon mảnh, lòn qua lòn , buộc từng nút. Ánh mắt tập trung, bàn tay chắc như đang sửa một thứ thuộc về từ lâu. An Nhiên tựa cột, một lúc lâu. Trong đầu, câu hỏi bật lên: “Sao mua lưới mới?” – nhưng khi định thốt , cô giữ . Ở đây, câu hỏi nên đến việc trao một ly nước.

Cô rót nước đặt xuống, ngẩng lên nhẹ, cúi sợi lưới. Một lúc , ngước cánh đồng phía xa, đủ : “Lưới cũ vẫn bắt cá. Chỉ rách chỗ nào thì vá chỗ đó. Con cũng .” Giọng đều lên bổng xuống trầm, chỉ thẳng thắn như một đường cày.

Câu đơn giản cô như một mũi kim gọn, đau, nhưng đột ngột. Cô sống trong thế giới nơi thứ thể bỏ khi trầy xước: những bản thảo, những kế hoạch, cả những mối quan hệ. Ở đó, tin rằng mới là giải pháp chuẩn. Ở đây, tin rằng vá vẫn là giữ ấm cũ.

Tối mất điện, cả làng nôn nao chốc lát trở bình thường. Đèn dầu thắp, hương khói trộn với mùi cơm chín. An Nhiên qua nhà cuối xóm. Lũ trẻ vẫn quanh bàn, bóng chúng đổ dài lên vách. Anh những chữ to lên bảng, nắn nót như thư tay. Đèn dầu khẽ rung theo gió, chữ bảng cũng rung theo. Một đứa nhỏ sai, gắt, chỉ đưa tay chỉnh cây bút chì tay nó cho thẳng, bảo: “Viết chữ cũng như đường, thẳng và chậm, đừng nhanh mà quẹo tắt.”

Câu cô nhớ đến những lối tắt từng cuốn trượt tuột khỏi vạch. Hóa , những bài học học bằng bùn đất và đèn dầu.

Ngày mưa dứt, trời trong đến mức rõ đường viền của núi xa. An Nhiên cùng ruộng dỡ những chiếc bẫy cá đặt bờ mương. Nước trong, cá bơi thành vệt sáng. Anh lội xuống, kéo lưới , bùn sục lên chân. Cô bờ, tay giữ dây, thở hòa nhịp kéo nặng. Khi lưới chạm bờ, vài con rô nhảy lên, chúng ánh bạc trong nắng. Anh tháo chúng nhẹ như sợ đau, thả rổ. Không niềm vui reo to, chỉ nụ yên.

Cô chợt hiểu: vui nhất thiết ồn ào. Có những niềm vui sinh để giữ cho , như mùi đất mưa tiếng con nít khi đèn bật .

Vài buổi, đem qua cho bà ngoại mấy bó rau, cũng khi là mớ cá. Không đợi ai cảm ơn, đặt xuống bậc thềm , như một phần công việc trong ngày. Có , thấy xa, An Nhiên bỗng gọi . cô yên, tiếng dép nhựa lẹp xẹp đường bùn mờ dần. Không vì ngại ngùng, mà vì cô biến một cử chỉ thành một cuộc đối thoại cần thiết. Ở đây, tin sự đúng mực vô ngôn.

Mỗi tối, khi ngủ, cô mở sổ tay. Không dài, chỉ vài dòng ngắn, như đ.á.n.h dấu những tọa độ mới trong bản đồ bên trong .

“Hôm nay học cách vá lưới.”

[Truyện được đăng tải duy nhất tại MonkeyD.net.vn - https://www.monkeyd.net.vn/hop-dong-ngoai-gio/chuong-14-nguoi-o-lai.html.]

“Hôm nay con đường khô nhanh vì gió đổi.”

“Hôm nay đèn dầu sáng dài hơn thường.”

Những câu ghi chú vụn vô tình trở thành một thứ logic mới: logic của sự sống chậm.

Một buổi trưa gió ràn rạt qua lúa, bà ngoại bóng cau, chẻ tàu dừa, bảo: “Con thấy đỡ ?”

An Nhiên gật, tay đặt lên đầu gối bà: “Con ngủ .”

Bà mỉm , như đang với chính : “Đổ mồ hôi thì dễ ngủ. Khóc nhiều thì mệt tim.”

Buổi chiều hôm đó, cô đồng sớm hơn. Ánh nắng nghiêng xuống thành những dải vàng mỏng, cánh cò bay qua chậm rãi. Anh ở đó, đang dựng cái giàn mướp gió quật. An Nhiên đưa tay giữ sợi dây, buộc chặt, đầu ngón tay dính nhựa xanh. Tất cả diễn êm như một nghi lễ im lặng. Khi giàn vững, cả hai cùng lùi một bước, những tua mướp rung nhẹ – cảm giác hài lòng lên thành lời.

Ở rìa ruộng, một con đường mòn dẫn bãi đất trống nơi lũ trẻ đá bóng. Chiều nào cũng , chúng đá đến khi nắng cạn, thở hổn hển, mặt lấm lem, mắt sáng. Anh đưa chai nước, dặn chạy thôi, mai còn chạy tiếp. Cô , nhận đây là đầu nhiều năm, quan sát một ngày trọn vẹn mà thấy thừa.

Đêm, hiên, gió đưa tiếng dế như một điệp khúc lặp. An Nhiên bỗng nghĩ đến những tìm cách “ mới” để chạy trốn khỏi cảm giác cũ. Hóa , cái cũ đều đáng bỏ. Có cái cần vá, cái cần giữ. Và cái chỉ cần lau sạch lớp bụi của nỗi sợ.

Ngày chủ nhật, mang qua một bó lúa non, bảo bà ngoại phơi giống. Bà giỡn: “Cậu Trọng bữa nay rảnh?” Anh : “Rảnh thì rảnh một chút. Việc ngày nào ngày đó.” Lúc cổng, chợt khựng, mái hiên nhà bà – chỗ ván gãy lâu. Chiều, với mấy tấm ván mới và hộp đinh. Không hỏi, đợi ai nhờ, leo lên sửa. Mắt trời lóa, mồ hôi nhỏ xuống sống mũi. An Nhiên đưa chai nước, đỡ lấy, uống một ngụm, đặt lên bậc, tiếp tục. Vài nhát búa, mái hiên thẳng . Cái bóng mát rơi xuống gọn như một lời chúc.

Tối đến, An Nhiên sổ: “Người cần về những điều lớn lao để tạo đổi. Có khi, đóng một tấm ván là đủ mát cả hiên.” Viết xong, cô dừng bút, dòng chữ, cảm thấy một sự chuyển động nhỏ trong lồng ngực. Như thể một cánh cửa vốn kẹt, nhỏ một giọt dầu.

Cô , thích cô – kiểu thích của những cái dài những câu tán tỉnh vụng về, mà là một thứ mến mộ âm thầm, đúng cách, tôn trọng những mảnh vỡ cô kịp gắn. Thích như cách một gốc cây non bão: nắn, buộc, chỉ che gió bớt một chút.

Còn cô, cô nhận lấy sự ấm áp như nhận một chiếc khăn khô mưa. Không cần hứa hẹn. Không cần gọi tên. Ở đây, tình cảm thể là một chén nước đặt đúng lúc lên bàn mà kèm theo câu hỏi.

Một đêm gió nhiều, đèn dầu run đến mức bóng chữ trang cũng run theo, cô chợt hiểu lý tưởng mới của đang hình thành bằng những câu khẩu hiệu treo tường, mà bằng những việc nhỏ lặp ngày qua ngày khác: vá một mắt lưới, dạy một phép tính, đóng một tấm ván, gánh một gánh nước, sửa một bờ mương, chia một rổ cá.

Cô : “Công việc ý nghĩa là công việc cho ai đó thở một dài dễ chịu.”

Dưới, cô thêm: “Và nếu ngày mai trở thế giới cũ, sẽ mang theo nhịp – nhịp của đất.”

Ở góc sân, luống mướp mới dựng lặng lẽ trổ hoa vàng. Bên rặng tre, tiếng lũ trẻ khép ngày. An Nhiên rót nước cho bà, tắt đèn sớm. Khi xuống, cô mạch m.á.u đập trùng với tiếng dế ngoài hiên – chậm, đều, giật cục. Lần đầu tiên, cô hình dung tương lai mà thấy sợ. Tương lai nhất thiết là dự án lớn danh vị; thể là một lớp học tối ở làng, một khu vườn nho nhỏ, một nhóm tin đủ để gần mà cần trói bằng những điều khoản.

Đêm mát. Trên cao, những ngôi yên. Ở , một đàn ông sẽ dậy sớm hơn cô một chút, ruộng , màu đất để quyết định hôm nay tưới bao nhiêu nước; và một phụ nữ sẽ theo , mang theo một chiếc cuốc quen tay. Họ hẹn, nhưng sẽ gặp. Không , nhưng sẽ hiểu. Trong thứ nhịp im , lòng cô nảy mầm một điều giản dị: sống như bình thường, và điều tử tế, là đủ.

Cánh cửa phòng khép , mùi đất theo gió lọt kẽ gỗ. Bên ngoài, ruộng tắt tiếng ếch. Bên trong, một ngủ, kiệt sức vì mồ hôi – chứ vì nước mắt. Ở một nơi nào đó xa, một chiếc đồng hồ vẫn nhảy đến 19:45. ở đây, thời gian đo bằng cách khác: bằng tim chậm , và bằng buổi chiều thấy lòng nhẹ như chiếc lá mướp rụng ngoài hiên.

— HẾT CHƯƠNG 14  —